EMDR en IEMT zijn technieken die helpen emotionele of traumatische ervaringen te verwerken. Het kunnen krachtige hulpmiddelen zijn als je last hebt van vervelende gevoelens of emoties waar je in blijft hangen, bij stressklachten, bij reacties en patronen als onzekerheid, piekeren, pleasen of perfectionisme.
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en IEMT (Integral Eye Movement Therapy) kunnen zeer effectieve hulpmiddelen zijn in coaching. Beide technieken maken gebruik van oogbewegingen om veranderingen in het emotionele brein teweeg te brengen. De theorie is dat die oogbewegingen je brein helpen om herinneringen opnieuw te beoordelen, ervaringen te verwerken en positieve inzichten en gevoelens te integreren. Je volgt met je ogen de vingers van de practitioner of het balletje op de stick. Door de oogbewegingen wordt de emotionele lading van de gebeurtenis gehaald.
Zowel EMDR als IEMT is minder talig dan bijvoorbeeld gesprekstherapie: het is vaak niet per se nodig om te praten over wat er gebeurd is.
Verschillen en overeenkomsten
EMDR en IEMT werken min of meer vanuit dezelfde basis: met oogbewegingen of andere stimuli voor het werkgeheugen. Het belangrijkste verschil is dat bij EMDR cliënten een specifieke traumatische herinnering ‘herbeleven’ terwijl ze oogbewegingen volgen. IEMT is een flexibelere, minder intensieve methode die zich richt op het gevoel en het zelfbeeld van de cliënt, zonder het trauma zelf volledig te herbeleven.
EMDR kan sneller zijn als de gebeurtenis bekend en concreet is. IEMT biedt juist mogelijkheden bewuste én onbewuste herinneringen en terugkerende negatieve emoties, lichaamsgevoelens en overtuigingen te neutraliseren. Daarom is de vraag steeds: wat was de eerste keer dat je dit gevoel voelde? De verbindingen die in het brein worden gelegd tussen een gevoel en een gebeurtenis zijn vaak totaal onlogisch. IEMT geeft ook meer mogelijkheden om te werken met identiteitsdelen.
Positiever zelfbeeld
Die eerste keer dat je brein een verbinding legde (de imprint), was voor toen misschien effectief, maar nu niet meer. Door het ‘wissen’ van oude verbindingen en het aanleggen van nieuwe verbindingen wordt het gevoel waar je last van had, niet meer automatisch opgeroepen. De intensiteit wordt minder en je ervaart vaak meer afstand tot de oude gebeurtenissen en emoties. Er ontstaan gezonde grenzen tussen het heden en verleden. Je ontwikkelt in veel gevallen een positiever en krachtiger zelfbeeld.
Wat was de eerste keer dat je dit gevoel voelde?
Reacties in je lichaam en herinneringen vormen de ingang om terug te sporen naar de eerste keer dat je dat gevoel hebt ervaren. Soms blijkt dat het gevoel van een ander, van het collectief of zelfs uit andere tijden. De uitnodiging is steeds om er niet te veel over na te denken tijdens de sessie, maar te vertrouwen op je ingeving: je wéét het gewoon. Niets is raar en foute antwoorden bestaan niet. Je hoeft ook niet te praten over je ervaringen en herinneringen. Zodra je weet wat de eerste keer was van dat gevoel, gaan de oogbewegingen van start, terwijl jij aan de herinnering denkt.
Geen doel maar een middel
Omdat EMDR en IEMT hevige emoties kunnen oproepen en oude herinneringen over elkaar heen kunnen rollen als er eentje is aangeraakt, vind ik een enkele sessie als ‘dé oplossing’ niet geschikt. Er kan immers nogal wat verschuiven en veranderen, wat weer nieuwe emoties en gevoelens teweeg kan brengen. Zoals bij de cliënt die zijn boosheid pas voelde toen de angst en bezorgdheid waren weggenomen. Of het verdriet dat pas loskomt als de boosheid weg is.
Als de blokkade weg is, komt er pas ruimte om nieuwe keuzes te maken en juist daar is coaching voor. Ik beschouw EMDR en IEMT dus als hulpmiddel en niet als doel of zelfstandig wondermiddel, hoe wonderlijk het resultaat soms ook is. Hetzelfde geldt overigens voor opstellingen, wat mij betreft.
Hulpvragen waarbij EMDR of IEMT in coaching bruikbaar kunnen zijn:
- ‘Anderen vinden mij vast dom als ik mijn mening geef’
- ‘Ik ben bang dat ik nooit meer aan het werk kan’
- ‘Ik zak door de grond als ik een presentatie moet geven’
- ‘Ik krijg paniek als ik beoordeeld word’
- ‘Het overlijden van mijn vader belemmert me in mijn werk’
- ‘Het lijkt wel of ik geen enkele regie heb over wat er gebeurt’
- ‘Ik deug nergens voor’
- ‘Door de scheiding loop ik helemaal vast’
- ‘Ik durf geen nee te zeggen’
- ‘Ik vermijd het om zichtbaar te zijn’
- ‘Ik sta aan de grond genageld als ik mijn ex tegenkom’
- ‘Ik voel me ongemakkelijk als ik leiding moet nemen’
- ‘Ik saboteer mezelf steeds als ik succes heb’
- ‘Ik ben bang om fouten te maken’
Niet altijd en niet voor iedereen
Voor zowel EMDR als IEMT geldt dat het bij de meeste mensen werkt, maar niet bij iedereen. Het mag ook niet altijd en bij iedereen. Ook kan en mag (en wil) ik niet altijd bij iedereen EMDR of IEMT toepassen. Bij ernstig psychotrauma en PTSS, al dan niet met onderliggende psychische problematiek, verwijs ik door naar een daarvoor gekwalificeerde GZ-psycholoog. Psychopathologie valt buiten mijn kennis, kunde en bevoegdheid.
Als EMDR of IEMT met oogbewegingen niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een oogziekte of neurologische aandoening (dat wordt altijd vooraf in een intake besproken), dan kan het ook zijn dat de practitioner om je heen loopt. Soms krijg je nog een extra taak, zoals een balletje van de ene naar de andere hand gooien, alle bloemen opnoemen die je kent of sommen maken.
Evidence based
De werking en effectiviteit van EMDR is uitgebreid wetenschappelijk bewezen. In het kader van wetenschappelijk onderzoek naar de werking en effectiviteit van IEMT wordt in samenwerking met de Universiteit van Maastricht onderzoek gedaan bij de Breinkliniek. Op de scans die worden gemaakt voor en na een sessie zijn de veranderingen goed te zien. Hier lees je meer over dat onderzoek. Meer informatie kun je lezen op de website van de Nederlandse afdeling van de IEMT Association.
In het blad Medisch Dossier verscheen in 2023 een artikel over IEMT. Hier kun je de pdf lezen of downloaden.
In 2022/23 heb ik de opleiding tot IEMT Practitioner gevolgd bij IEMT Training Nederland. In 2024 heb ik daar ook de verdiepende opleiding Advanced IEMT Practitioner afgerond. Als gecertificeerd Advanced IEMT Practitioner ben ik aangesloten bij de IEMT Association. In 2025 heb ik de gecertificeerde EMDR-opleiding afgerond bij Take Off Support.
