Verlies een grote factor voor stress

Verlies is de grootste stressfactor in een mensenleven. Van de 43 levensgebeurtenissen op de zogeheten Holmes-Rahe Stress Scale hebben er zeker twintig te maken met verlies. Alleen al in de top 10 van de stress-schaal staan acht verlieservaringen.

In 1967 besloten psychiaters Thomas Holmes en Richard Rahe om te onderzoeken wat de invloed van stress is op de gezondheid. Ze vroegen meer dan 5000 patiënten of ze de afgelopen twee jaar een van de 43 levensgebeurtenissen (de lijst staat onderaan het artikel) hadden meegemaakt en ze gaven een waarde aan die gebeurtenissen. Al de 43 Life Changing Units (LCU) die Holmes en Rahe opnamen hebben een zekere invloed op stress. Hoe meer gebeurtenissen de patiënt optelde, hoe hoger de score. Hoe hoger de score en hoe groter het gewicht van elke gebeurtenis, hoe groter de kans dat de patiënt ziek werd.

Ongeveer de helft van de gebeurtenissen heeft een relatie met verlies. Alleen al in de top 10 staan acht ‘verliesgebeurtenissen’. Zo heftig is verlies dus, en zo groot is de invloed van verlies op stress.

Het onderzoek dat de vakcentrale CNV onlangs deed naar hoe het werknemers vergaat na het overlijden van een dierbare, bevestigt andermaal de stelling van Holmes en Rahe. Uit het onderzoek van het CNV bleek dat 1 op de 10 na verloop van tijd in een burn-out terecht komt.

Lees ook Rouw neem je ook mee naar je werk

Vakantiestress

Natuurlijk is de lijst enigszins arbitrair. Ook aan potentieel ‘leuke’ gebeurtenissen zoals een zwangerschap, trouwen of een vakantie wordt een stressfactor toegekend. Ik denk wel terecht: ga maar eens na hoeveel stress de voorbereiding van een bruiloft of het kerstdiner oplevert… Er ontbreken wat mij betreft ook nog wel wat life changing events in de lijst, vooral waar het verliezen betreft. Denk aan miskraam, overlijden van een kind, een traumatische gebeurtenis als een overval of inbraak. Natuurlijk zou ook covid-19 nu wel een plaats op de lijst verdienen.

Holmes en Rahe maakten hun lijst in 1967 op basis van gebeurtenissen die (toen) over het algemeen in ieders leven kunnen voorkomen. Ze keken niet naar de individuele en maatschappelijke omstandigheden. Die maken wel verschil, omdat iedereen anders omgaat met een grote levensgebeurtenis.

Impact

Niet iedereen ervaart ingrijpende gebeurtenissen en dagelijkse irritaties als even stressvol. Zo is bekend dat grote gebeurtenissen bij mensen die hoogsensitief zijn over het algemeen een grotere impact hebben dan bij niet-HSP. Maar voor iedereen geldt: hoe stressbestendig of veerkrachtig ben je? In welke mate ben je al (over)belast? Hoeveel stress van kleine, dagelijkse irritaties komt er nog bij? Heb je controle over de gebeurtenissen, of komt het allemaal over je heen gedenderd? Ondervindt je steun en begrip in je omgeving, of sta je er alleen voor?

Lees ook Waarom rouw bij HSP zo hard binnenkomt

Ook maakt het verschil wat je relatie is met de gebeurtenis: een blessure geeft voor een topsporter meer stress dan voor iemand die wekelijks een rondje hardloopt of tennist. Een plotseling overlijden door zelfdoding of geweld heeft nog een heel andere impact dan een verwacht overlijden met een goed afscheid. Of neem de coronacrisis: voor een ondernemer die failliet gaat of een zzp’er in de evenementenbranche heeft die een heel andere impact dan voor iemand die met een vast contract van thuis uit kan doorwerken met behoud van salaris. En voor sommigen is een scheiding een ramp, maar voor anderen een opluchting.

Opeenstapeling

In elk geval wordt wel duidelijk hoe enorm stressvol een verlies is. En ook dat een opeenstapeling van gebeurtenissen – Holmes en Rahe gaan uit van een periode van twee jaar – de impact en de mate van stress vergroot. Een score van 150 is de ondergrens, dan is de kans op ziekte over het algemeen nog niet zo groot. Bij een score van 300 of meer is de kans op ziekte en depressie echter zeer groot.

Lees ook Hoeveel stress kun je aan?

Ga eens voor jezelf na wat je de afgelopen jaren hebt meegemaakt. Gebeurtenissen die meerdere keren voorkwamen, tel je ook meerdere keren mee. Als een gebeurtenis ook invloed heeft gehad op bijvoorbeeld je relatie, je werk, je financiële toestand, de familiebanden, je sociale activiteit, je slaap- en eetgewoontes, jouw gezondheid of die van een dierbare, dan tel je die ook mee.

Kom je aan de 150 punten en maak je je zorgen? Dat geeft ook stress… Een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek om eens te kijken naar jouw situatie en wat ik eventueel voor je kan betekenen, is gratis en vrijblijvend. Het is niet voor niets dat bij M-Press Coaching de aandacht voor stress is gekoppeld aan de coaching bij rouw en verlies.